حوادث غیر مترقبه دوره ضمن خدمت مربیان هلال احمر ناحیه ۴

برگزاری دوره ضمن خدمت

مربیان هلال احمر مدارس ناحیه 4مشهد

عنوان دوره: حوادث غیر مترقبه  و پی آمد های آن

زمان :2/10/1385ساعت 17:30لغایت20:30تا تاریخ 10/10/1385

مکان: انتهای بلوارسجاد خیابان امین کانون فرهنگی تربیتی آیه

دوره ضمن خدمت مربیان هلال احمر مدارس

لطفا منتظر شوید

بزودی زمان و مکان برگزاری

دوره ضمن خدمت مربیان هلال احمر مدارس

هلال احمر ناحیه 4مشهد اعلام می گردد

دستورالعمل برگزاری مانور سراسری زلزله

دستورالعمل اجرایی  مانور زلزله و ایمنی

مقدمه

کشور ایران به دلیل قرار گرفتن در نوار لرزه خیز آلپ- هیمالیا و منطقه فعال زمین ساختی، یکی از کشورهای با خطر بالای زلزله در جهان است که در قرون گذشته بیش از 130 زلزله شدید با بزرگای 5/7 یا بیشتر را تجربه نموده است. تنها در قرن بیستم، بیست زلزله بزرگ باعث کشته شدن 140000 نفر، ویرانی بسیاری از شهرها و دهکده ها و آسیب های اقتصادی فراوان گردیده است.

زلزله پدیده ای طبیعی و رخداد آن امری اجتناب ناپذیر است. دانش امروز بشری هنوز موفق به پیش بینی زمان دقیق وقوع زلزله نشده است و زلزله کماکان حادثه ای غیرقابل پیش بینی می باشد. با این توصیفات، ضروری است تمهیدات ویژه ای برای آمادگی در برابر زلزله اندیشیده شود. یکی از راه های کاهش خطرات ناشی از زلزله ارتقاء سطح آگاهی و ایجاد آمادگی در بین اقشار مختلف جامعه است. در این خصوص لازم است دانش آموزان به عنوان جامعه ای بزرگ مورد توجـه قرار گرفتــه و آموزش های لازم برای مقابله با زلزله به آنان ارائه گردد تا دانش آموزان با توجیه خانواده هایشان دامنة آموزش را گسترده سازند.

هشتمین مانور سراسری زلزله و ایمنی با هدف تحت پوشش قرار دادن 5/14 میلیون دانش آموز در 110 هزار مدرسه ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان، توسط وزارت آموزش و پرورش، سازمان دانش آموزی، جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران، ستادهای حوادث و سوانح غیرمترقبه استان های کشور، پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله، صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، و کمیته ملی کاهش اثرات بلایای طبیعی در صبح 8 آذر 1382 برگزار خواهد شد. مانور مذکور با پخش زنگ(آژیر) زلزله و ایمنی از شبکه سراسری رادیو و رادیو مراکز استان ها، همزمان در کلیه مدارس سطح کشور اجرا خواهد شد.

اهداف و اهمیت مانور زلزله و ایمنی

انجام مانور زلزله و ایمنی یکی از راه های کاهش تلفات به هنگام وقوع زلزله می باشد بطوری که بعضی از کشورهای پیشرفته مانند ژاپن ماهانه این مانور را در مدارس خود برگزار می نمایند.

تجارب زلزله های گذشته مبیّن آن است که دانش آموزان یکـی از آسیب پذیرتریــن قشرهای جامعـه محسوب می شوند و چنانچه زلزله ای در ساعات حضور آنان در مدرسه رخ دهد و آمادگیهای لازم جهت رویارویی با آن را نداشته باشند، بی شک تلفات غیرقابل جبران خواهد بود؛ لذا، چنانچه برنامه ریزی در راستای افزایش سطح آگاهـی و دانش این قشــر عمیق تر باشـد بازتاب آن در سطح جامعه ملموس تر خواهد بود و دستیابی به توسعه پایدار و رسیدن به هدف نهایی که ساختن کشوری ایمن است میسّر خواهد گردید. از آنجا که دانش آموزان در برخی از کتب درسی با مبانی مقابلــه با زلزله و ایمنــی در برابـر آن به صورت تئــوری آشنا می شوند، ضروری است با اجرای آموخته های خود راهکارهای عملی مقابله با زلزله را هم فرا گیرند.

حسن اجرای مانور نقش مهمی در ایجاد آمادگیهای لازم در جهت انجام عکس العملهای صحیح و سریع در برابر زلزله ایفا می نماید که نتایج حاصل از آن موجب کاهش تلفات ناشی از زلزله می شود. یکی دیگـر از اهداف این مانـور برانگیختـن حس کنجکاوی در بین دانش آموزان به عنوان آینده سازان جامعه برای ایمن سازی کشور است. آنچـه که همیشـه به عنوان یک پیام در مانـور مطرح بوده و هست، جمله"دانش آموزان عزیز بیاموزید و به دیگران آموزش دهید" است که نهایتاً دانش آموزان با انتقال آموخته هایشان می توانند موجب مشارکت بیشتر خانواده ها در این امر باشند.

اهداف مانور زلزله عبارتند از:

1.    کاهش تلفات و خسارات ناشی از زلزله.

2.    افزایش آگاهی دانش آموزان در مورد زلزله.

3.    ایجاد آمادگی برای انجام واکنشهای صحیح و سریع در برابر زلزله.

4.    برانگیختن حس کنجکاوی دانش اموزان به عنوان آینده سازان کشور.

5.     ایجاد فرهنگ ایمنی در برابر زلزله.

زمان برگزاری مانور

در پی اجرای چند دوره مانور سراسری و بهره گیری از دیدگاه های کارشناسان آموزش و پرورش در مورد زمان اجرای مانــور و کار کارشناسی به عمل آمده هشتم آذر ماه به عنوان روز برگزاری مانور تعیین شده است که همه ساله مانور در این روز اجرا می شود(در صورت مصادف شدن هشتم آذر با روزهای تعطیل، روز برگزاری پیشاپیش اعلام خواهد شد).

نحوه اجرای مانور

مانور زلزلـه و ایمنی که از زمان شروع تا پایان 5 تا 10 دقیقه به طول می انجامـد، شامل دو مرحلــه پناه گیری صحیـح و خروج از محل(تخلیه و رفتن به فضای باز) می باشد. نحوه اجرای مانور به شرح زیر است:

1.     با هماهنگـی صدا و سیما در روز هشتم آذر آژیری تحـت عنوان "زنگ ایمنـی در برابر زلزلــه" از طریق رادیو سراسری و رادیوهای مراکز استان ها پخش می گردد. آژیر در روز 8 آذر بین ساعت10 تا10:30 صبح از طریق رادیو پخش خواهد شد.

2.     مدت زمان آژیر حدود 30 ثانیه می باشد و صدای آژیر به منزله وقوع زلزله ای فرضی است. دانش آموزان و معلمان محترم با شنیـدن آن در هر مکان از مدرسه(حیاط، کلاس، راهرو، راه پلــه، دستشویی، کتابخانه، و...) و در هر شرایطی(مطالعــه، بازی، قدم زدن و...) باید پناهگیری صحیح را انجام دهند.

3.     تا زمانی که آژیر پخش می شود دانش آموزان باید در حالت پناهگیری باقی بمانند.

4.     پس از پایان آژیر(به منزله پایان زلزله فزضی) دانش آموزان با آرامش و بدون هجوم مرحله دوم(رفتن به حیاط مدرسه) را انجام خواهند داد.

دقت! آژیر بدون اطلاع قبلی دانش آموزان پخش می شود؛ بنابراین از اعلام زمان آن به دانش آموزان خودداری گردد.

پیشنهادات

به منظور حسن اجرای مانور موارد زیر پیشنهاد می شود:

         ×         صحبت کردن دبیران محترم با دانش آموزان در مورد لرزه خیزی کشور و ضرورت انجام مانور.

         ×         آموزش نکات ایمنی با استفاده از روش کودک به کودک.

         ×         تفکیک و تعیین وظایف عوامل اجرایی و اعضای تشکلات دانش آموزی.

         ×         نصب شماره تلفن مراکز درمانی و امدادی در دسترس و معرض دید دانش آموزان.

         ×         تعیین محل کنتور آب، برق و گاز، کپسول آتش نشانی و جعبه ی کمک های اولیه و مشخص نمودن آنها.

         ×         اختصاص موضوع انشاء به زلزله و راه های پیشگیری از آن.

         ×         در مراسم صبحگاهی هشتم آذر اقدامات ضروری هنگام مانور توسط یکی از دانش آموزان قرائت شود.

         ×         مسئولان محترم مدارس همراه و همگام با دانش آموزان پناهگیری صحیح را انجام دهند.

         ×         از صحنه های انجام مانور فیلم ویدئویی و یا عکس تهیه شده و به کارشناسی هلال احمر ناحیه ارسال گردد.

         ×         مشارکت دانش آموزان عضو سازمان جوانان هلال احمر و سایر تشکلات دانش آموزی(پیشتازان، فرزانگان، و...) در اجرای مانور سراسری زلزله.

         ×         تهیه تراکت، روزنامه دیواری، و پلاکارد در مدرسه و نصب آنها در معرض دید دانش آموزان.

نقش مدیران و مربیان مدارس

مدیران محترم مدارس مسئول نظارت بر حسن اجرای مانور خواهند بود. آگاهی مدیران، دبیران، و مسئولین مدرسه در مورد زلزله و راه های مقابلــه با آن می تواند در تسریع آموزش و فرهنگ سازی در این زمینه قابل توجــه باشد. با عنایت به اینکـه در حادثه ای مانند زلزله، در ساعات اولیه بحث خودامدادی و دگرامدادی مطرح است، مدیران و معلمان می توانند از طریق آگاه سازی دانش آموزان با ارائه تعالیم علمی و کاریردی کردن آموزش های تئوری موجبات آمادگی مدرسه در مواجهه با پدیده زلزله را فراهم نمایند و با راهنمایی آنان ضریب آمادگی در برابر زلزله را افزایش دهند.

اقدامات ضروری قبل از اجرای مانور

قبل از اجرای مانور ضروری است اقداماتی صورت پذیرد که عبارتند از:

1.     شناخت اماکن امن و غیرامن

اماکن امن به جاهایی گفته می شود که در زمان وقوع زلزله پناه گیری در آنجا موجب کاهش خطرهای ناشی از زلزله می شود. این مکانها شامل چهارچوب در، زیر میز، دور از شیشه ها و پنجره ها، دور از وسایل قابل سقوط مانند گلدانها، قفسه ها و فایلها می باشد.

اماکن غیرامن به جاهایی گفته می شود که در زمان وقوع زلزله احتمال بروز خطر در آنجا از مکان های دیگر بیشتر است؛ مانند: زیر پنکه های سقفی، کنار دیوارهای خارجی، زیر اجسام قابل سقوط، کنار شیشه ها و پنجره ها و ... لازم است در مورد نقاط امن و غیر امن آموزش های لازم به دانش آموزان ارائه گردد.

2.     ایمن سازی مدرسه

رعایت اصول ایمنی در داخل مدرسه از اهمیت ویژه ای برخوردار است؛ زیرا، ممکن است در برخی از زلزله ها ساختمان ویران نشود، ولی سقوط، پرتاب و شکستن وسایل داخلی برای دانش آموزان ایجاد خطر کند. در این راستا لازم است با رعایت اصول ایمن سازی به شرح ذیل از خطرهای ناشی از آن کاسته شود:

    ×    پنجره ها و درهای شیشـه ای بزرگ باید توسط چسب های بی رنگ به صورت ضربـدر و درصورت امکان با سلفون های چسبی تقویت گردند.

         ×         چراغ های آویز، تابلوها، تخته سیاه ها، فایلها، قفسه ها، و... در جای خود محکم شوند.

    ×    سیم کشیهای برق و یا لوله کشیهای گاز و آب، کلید و شیرهای اصلـی آنها بررسـی و نواقص احتمالـی توسط متخصصین برطرف شود.

         ×         مواد شیمیایی و سمی قابل احتراق در آزمایشگاه در قفسه های قفل دار و طبقات پایین قرار داده شود.

    ×    در آزمایشگاه و کتابخانه، قفسه ها با بست های L مانند به دیوار محکم شوند و درصورت امکان جلو کتابها بوسیله میله یا نرده بسته شود.

         ×         کامپیوترها، دستگاه های چاپ و تکثیر و نظایر آن با بست های مناسب محکم شوند.

    ×    راهروها و راه پله ها از وسایل غیرضروری که ممکن است در زمان وقوع زلزله راه را مسدود نمایند، تخلیه گردد.

    ×    راه های فرار به فضاهای باز اطراف مدرسه شناسایی شده، مناطق امن ساختمان بر روی نقشه(پلان افقی) مشخص شود.

         ×         وسایلی را که پس از اجرای مانور زلزله به آنها نیاز فوری داریم، تهیه و در دسترس قرار گیرد.

اقدامات ضروری هنگام مانور زلزله و ایمنی

1.     خونسردی خود را حفظ کنید.

2.  اگر در طبقه همکف و به در خروجی نزدیک می باشید، سریع به فضای باز رفته و در آنجا پناه بگیرید.

3.     از پنجره ها و درهای شیشه ای فاصله بگیرید.

4.     از تیر برق و سیم های آن دوری کنید.

5.     در کوچه، خیابان و حیاط مدرسه از ساختمانهای بلند دور شوید.

6.     از آسانسور استفاده نکنید.

7.     برای برداشتن اشیاء مهم و گران قیمت تقلا نکنید.

8.     از کنار وسایلی که امکان سقوط یا پرتاب دارند(تابلوها، گلدانها، و...) دور شوید.

9.  اگر در داخل کلاس درس هستید، در زیر میز پناه گیری کنید و با دست پایه های میز را محکم بگیرید. هنگام وقوع زلزله درصورت حرکت میز با آن حرکت کنید.

10.          چهارچوب در، مکان مناسبی برای پناه گیری است. به این طریق که پاهای خود را باز کرده، به پایه چهارچوب در محکم فشار دهید و با یک دست چهارچوب در و با دست دیگر در را نگه دارید تا بسته نشود و به شما آسیب نرساند(در چهارچوب درهایی که در بالای آنها شیشه وجود دارد هرگز پناه گیری نکنید).

11.          در کلاس درس، گوشه دیوارهای داخلی جای امنی برای پناه گیری است، به این صورت که به گوشه کلاس تکیه داده و با دستها دیوارهای دو طرفتان را محکم بگیرید و یا با یک دست از سرتان محافظت کنید.

12.          اگر در راهرو هستید، به کنار دیوارهای داخلی بروید. کنار دیوار نشسته، یک زانو را به زمین بزنید سر را به طرف پایین خم نموده و با کف دستها، کیف یا کتاب از سر و گردن خود محافظت کنید.

13.                        به طرف درهای خروجی هجوم نبرید.

14.          از پله ها بالا و پایین نروید. اگر هنگام وقوع زلزله در پلکان بودید همانجا بنشینید و با یک دست نرده ها را محکم بگیرید و با دست دیگر یا با کیف و کتاب از سر و گردن خود محافظت کنید.

15.          اگر در کتابخانه هستید از قفسه های کتاب دور شوید و در جای مناسبی پناه گیری کنید.

16.          چنانچه در آزمایشگاه هستید از مواد و مایعات قابل احتراق و سمی و قفسه های نگهداری آنها فاصله بگیرید.

17.          اگر در حیاط مدرسه هستید از تیرک های زمین بازی، سبد بسکتبال، دیوارها و ساختمان ها فاصله بگیرید و در وسط حیاط مدرسه یک زانوی خود را به روی زمین قرار داده سر و گردن را به پایین خم کرده، با دست از آنها محافظت کنید.

18.          پس از اتمام زنگ ایمنی در برابر زلزله مرحله خروج را اجرا کنید. در این مرحله با خونسردی و بدون هجوم به حیاط مدرسه بروید و در وسط حیاط به دور از دیوارها و ساختمانها بایستید.

19. پس از انجام مراحل پناه گیری و خروج در حیاط مدرسه برای شنیدن پیام هایی که از رادیو پخش می شود، تجمع نمایید